ژن چیست ؟
هر سلول بدن انسان شامل ۲۵۰۰۰ تا ۳۵۰۰۰ ژن است.ژن ها حامل اطلاعاتی هستند که تعیین کننده ی ویژگی های فردی هستند. این ویژگی ها شامل مواردی می شود که شما از والدین خود به ارث می برید:یعنی والدین شما مقداری از ویژگی های خود را از طریق ژن ها به شما انتقال می دهند.مثلاًاگر پدر و مادر شما چشم آبی باشند،ممکن است رنگ چشم شما هم آبی شود،یا اگر مادر شما روی صورت خود کک و مک دارد،ممکن است این ویژگی را از او به ارث برید.ژن ها فقط در انسان وجود ندارد،بلکه همه ی حیوانات و گیاهان نیز دارای ژن های منحصر به فرد در خود هستند.
کدام ژن ها انسان را ساختند!
پژوهشگران دانشگاه تورنتو که اخیرا از یک روش جدید برای بررسی “دنباله های موتیف “(motif sequence) یا الگو های خاصDNA مرتبط با فعالیت ژنی استفاده کرده بودند، دریافتند ژن هایی که قبلا تصور میکردند نقش های مشابهی در بین بسیاری از موجودات زنده دارند، در واقع برای انسان های منحصر به فرد هستند. در ژنتیک یک دنباله موتیف الگویی از توالی نوکلئوتید یا امینو اسید است.
محققان می‌گویند این یافته‌ها می‌تواند به توضیح برخی از تفاوت‌های عمده بین انسان و شامپانزه‌ها بپردازد. در این مطالعه، پژوهشگران “دانشگاه تورنتو”به بررسی چندین ژن که برای یک گروه از پروتئین‌ها به نام “فاکتور رونویسی ژنتیکی” (TFs) رمزگذاری میشوند، پرداختند.
این پروتئین‌ها فعالیت ژن را با استفاده از ویژگی‌هایی که به عنوان موتیف شناخته میشوند، کنترل میشوند.
“سام لمبرت” پژوهشگر ارشد این مطالعه گفت: حتی در بدن گونه‌های نزدیک به انسان مانند شامپانزه‌ها، یک بخش کوچکی از “فاکتورهای رونویسی ژنتیکی” وجود دارد که احتمالاً توالی‌های جدید را به یکدیگر متصل می‌کند و این بدان معنی است که آنها با تنظیم ژن‌های مختلف، که ممکن است برای تفاوت‌های گونه‌ای مهم باشند، اکنون دارای وظایف جدید هستند.
طی این مطالعه، پژوهشگران یک نرم‌افزار جدید برای جستجوی شباهت‌های ساختاری بین مناطق اتصال دهنده که فاکتورهای رونویسی ژنتیکی در دی.ان.ای آنها را مورد هدف قرار می‌دهد و توانایی آنها برای اتصال به یک یا چند موتیف مختلف دی.ان.ای توسعه دادند. محققان با در نظر گرفتن تفاوت در موقعیت آمینو اسیدهای کلیدی متوجه شدند که بسیاری از فاکتورهای رونویسی ژنتیکی انسانی دارای توالی‌های مختلفی نسبت به همتایان خود در سایر حیوانات هستند.
در حالی که شامپانزه‌ها و انسان‌ها ۹۹ درصد از ژنوم‌های خود را به اشتراک می‌گذارند، اما به گفته محققان تنها دوازده عدد از این فاکتورهای رونویسی ژنتیکی می‌تواند منجر به تفاوت‌های قابل توجهی در بیان ژن شود. لمبرت در ادامه افزود: ما فکر می‌کنیم این تفاوت‌های مولکولی می‌تواند موجب برخی تغییرات در بین شامپانزه‌ها و انسان‌ها شود.
محققان خاطرنشان می‌کنند این یافته‌ها می‌تواند مطالعات قبلی را که نشان می‌دادند تقریباً تمام فاکتورهای رونویسی ژنتیکی بین انسان و مگس میوه دارای توالی موتیف یکسان هستند را به چالش بکشد.